EDEB

Haddini aşmamak,kalp kırmamaktır edeb.Sadece o değil;kalp kırmaktan ödünün patlaması demektir.İstisnasız ayrımsız her insan,her canlı varlık,tıp tıp atan her yürek avuçlarımızın arasında tuttuğumuz billür bir kasedir.Dışı nasıl olursa olsun özü narin ve nazenindir.İçin titrer.Düşürmekten,düşürüp de kırmaktan öyle korkarsın.


Dedikodudan,haksızlıktan ve ithamdan uzak durmaktır edeb.


Sadece o değil.İnsan-hayvan,canlı-cansız veya önemli-önemsiz ya da zengin-fakir ayrımı yapmadan etrafına hoş bir nazarla bakmak; ''eyvallah'' diyebilmek, ''eyvallah'' kelimesi üzerine kafa yormaktır.


Bilmediğin konuda susmak,bildiğin konuda ahkam kesmemektir edeb.


Bilgi bir perdedir.Sen ne kadar bilirsen bil,nasıl bir alim olursan ol,en cahil görünen insandan bile öğrenecek bir şeyin vardır elbet.Edeb bunu unutmamaktır.


İnsan ayrımı yapmamaktır edeb.


Sokaktaki bir berduşun yanında da Karun kadar zengin ya da Süleyman kadar muktedir görünenin yanında da aynı sakin idrakla durabilmek; saydam ve şeffaf olabilmek; girdiğin mekana göre ya da konuştuğun adamın nabzına göre laf değiştirmemek,ince hesap bilmemektir edeb.


Aşırılığa gitmemektir edeb.


Hileden,desiseden,yalandan ve zorbalıktan hazzetmemek;kimseyi aptal yerine koymamak,aşağılamamaktır.Tek başınayken de başkalarının yanındayken de şefkati elden bırakmamak;dış görüntülerden,parlak kabuklardan,ünvanlardan,payelerden etkilenmemek;her işte her adımda yüreğe bakmak,yüreğin ibresine göre yol almak...ve habire BEN demekten vazgeçmektir edeb.


Edeb bir ahenk meselesidir.Akord edilmektir.


Akord edilmemiş müzik aletinden çıkan ses uyumsuzdur.Edeb kainatın müziğini yüreğinde duyma ve o müziğe uyma meselesidir.Edeb ahenk içinde olmak demektir.Tabiatla,kainatla,yaradılışla,bütünle ve katreyle sürekli uyum...


Bulaşıcıdır edeb.Tebessümle bulaşır.Gülümseyen bir insan karşısında biz de elde olmadan gülümseyiveririz.Gün boyu çatık kaşla dolaşmaya alışkın yüzümüzün kasları gevşeyiverir.Bakmışız ki dudaklarımız bizden evvel davranmış.Gülümsemeye gülümsemeyle karşılık vermişiz de haberimiz yok.Edeb insandan insana geçer.Aynadan aynaya yansır.İnsanın şaşmaz tabiatıdır.

*Elif Şafak'ın H.T. pazar yazısından alıntıdır.